Racisme bestaat niet.
Officieel is racisme door de revolutie afgeschaft maar in het dagelijks leven is ras belangrijk. Eskimos hebben 20 woorden voor sneeuw, Cubanen 20 voor ras.
In oplopende volgorde van pigmentatie onderscheiden de Cubanen de volgende rassen: (Als die volgorde je tegen de borst stuit ben je geen Cubaan (die interesseert het hele Westerse racisme debat helemaal niets) en kun je de lijst ook van onder naar boven lezen.)
Albino
Albinos hebben geen pigment. Ook niet op Cuba
Papel (Papier)
Da’s best wel wit.
Rubio/Rubia
Zo blank of wit dat ze blonde haren en blauwe ogen hebben. Meestal zijn dit de nakomelingen van de Russen en Oost Duitsers die dertig jaar op het eiland gebivakkeerd en zich voortgeplant hebben.
Blanco/blanca
Blank of wit want dat is hetzelfde woord hier dus daar maakt niemand zich druk over, maar eventueel met bruine ogen en haar.
Trigeño/trigeña
Een tint donkerder dan Blanco. Trineños zien er Mediterraan uit.
Mulato adelantado//Mulata adelantada
Duidelijk van dubbel bloed maar wel vrij licht van kleur. Geen Afrikaanse neus!
Mulato blanconasso/Mulata blanconassa.
Iets donkerder dan een Adelantado maar met zwarte krullen. (Wat ze hier op Cuba ‘slecht haar’ noemen.)
Jabaa (Geel).
Blond, maar niet blank.
Mulatto/Mulatta
Duidelijk gemengd bloed. Meestal slecht haar. Wordt door de Cubanen ‘de beste uitvinding van de Spanjaarden’ genoemd.
Indio/india
Gemengd bloed met enkele Indiaanse invloeden. Meestal duidelijk in de ogen het haar en de neus.
Chino/China
Chinos hebben spleetogen. De kleur maakt niet uit het gaat hier om de invloeden van de oorspronkelijke indianen die het eiland bevolkten.
MulaTICO/TICA
Iets donkerder dan een Mulato. Altijd met slecht haar en meestal een Afrikaanse neus.
Metisso/Metissa
Tintje donkerder dan een Mulatico
Moreno/Morena
Zwart met ‘goed haar’.
Prieto
Iets zwarter maar nog geen Negro
Negro/Negra
Zwart met afro haar (slecht haar)
Negro telefono
Zwart als een bakelieten telefoon.
Azul
Nog zwarter dan een telefoon. Azul is Spaans voor blauw.
Politiek incorrect
Cubanen zijn verfrissend politiek incorrect. Ze noemen elkaar bij hun ras of andere in het oog springende kenmerken. Een zwarte wordt een Neger genoemd, een dikke heet ‘Dikke’. Iemand met grote oren heet Oren en als je een grote mond hebt noemen ze je Mond. Een dunne blanke man heet dus Blanco Flako.
De dagelijkse praktijk
Hoe werkt dit in het leven van alle dag?
Ik ben een Blanco (vroeger was ik blond) en ik zit op een terrasje met een vriend. Die heet Titanic, niet omdat hij gezonken is maar hij is een enorm grote vent. 1.94m en 130 kilo spieren met een behoorlijke bierbuik erop. Hij is zwart en kan niet zwemmen.
Hij staat op om naar de WC te gaan en omdat hij dan toch langs de bar komt zeg ik tegen hem: ’Neem een biertje mee.’
Iets te hard zegt hij: ‘Ja hoor, de blanke zet de neger weer eens aan het werk.
Het terras kijkt verwachtingsvol hoe die buitenlander hierop gaat reageren.
‘Ach, tis een simpel klusje’ zeg ik, ook iets te hard. ‘Jij bent best intelligent voor een neger, ik denk dat het je lukt. Anders had ik het zelf wel gedaan.’ Ff voor de duidelijkheid, hij is een van de intelligentste mensen die ik ken.
Iedereen die meegeluisterd heeft lacht en alle donkere mannen krijgen die zin te horen van hun tafelgenoten ‘Jij bent ook best wel intelligent voor een neger.’ Titanic brengt, terugkomend van de WC, twee biertjes mee en we proosten: ‘Op de blanken’ zegt hij. ‘Op de Negers’ antwoord ik. Niets aan de hand, gezellig verder bieren…
Officiële standpunt Cuba
Ras is gewoon iets dat je ziet en mag benoemen op Cuba. Er zit niet zo’n rare lading op als bij ons. Er wordt totaal niet spastisch over gedaan over iemands kleur. Het is net zoiets als een grote neus… Die heb je of die heb je niet.
Natuurlijk is er wel racisme op Cuba. Overal ter wereld is er racisme of we dat nu willen of niet. Op Cuba is er een (bijna) rechtstreeks verband tussen welvaart en ras. Hoe meer pigment hoe armer de mensen. Dit racisme is alleen erg goed verborgen omdat racistisch gedrag als contra-revolutionair wordt gezien en iemand van racisme beschuldigen ook. Op Cuba wil je absoluut geen contra-revolutionair zijn want dat maakt je tot een vijand van de staat.
Persoonlijk standpunt
Racisme is voor domme of luie mensen die niet de moeite kunnen of willen nemen verder te kijken dan de eerste 0,5 millimeter die de kleur bepaalt. Alle discussies die hierover gaan missen letterlijk en figuurlijk diepte.
Voor jou aanbevolen leesvoer: